Bolovi u leđima i kičmi
Bolovi u donjem delu leđa su sve češći kod mlađe populacije, kako sportski aktivnih tako i neaktivnih osoba.
Značaj kičme je veliki, jer daje čvrstinu i potporu telu i štiti kičmenu moždinu od povređivanja.
Sastavljena je od pršljenova, pri čemu svaki susedni (gornji i donji) čine zglob. Između pršljenova je smešten disk koji ima ulogu amortizera i sprečava trenje koštanih zglobnih površina tela pršljena.
Svaka radna ili sportska aktivnost, ukoliko se izvodi naglo, nepravilno ili vremenski dugo traje, može da prouzrokuje bol u lumbalnom delu kičme.
Bol u donjem delu leđa se najčešće javlja usled:
- Nepravilnog dizanja tereta ma koje težine (sportisti koji se bave bodibildingom)
- Naglih pokreta rotacije, savijanja ili istezanja trupa
- Dugotrajnog stajanja, sedenja, vožnje autom
- Povreda koštano - mišićnog sistema lumbalne regije (povrede u toku saobraćajnih udesa, povrede u toku sportskih aktivnosti)
Najveće opterećenje prilikom sportskih aktivnosti je u krsno lumbalnom delu kičme, mestu gde se trup vezuje za karlicu i donje ekstremitete.
U kliničkoj slici povrede najčešće dominira bol u vidu pojasa i kreće se od leve do desne strane (lumbosakralne) regije L-S kičme. Često može da se oseti mravinjanje ili "pečenje" butine ili lista.
Moguće je da bolovi uopšte ne postoje, a da je prisutan osećaj nelagodnosti u L-S delu kičme.
Telo na bol reaguje tako što zauzima najmanje bolan položaj, koji je po pravilu nepravilan.
Trup je uglavnom nagnut na jednu stranu, mišići su u grču, a pokreti su ograničeni.
U ovakvim situacijama pacijenti najčešće sami pronađu bezbolan položaj, koji je uglavnom ne fiziološki.
U svakom slučaju, svaku pojavu bola treba ispitati kako bi se ista otklonila.
Dijagnoza
Dijagnoza se postavlja na osnovu:
- Kliničkog pregleda
- Rendgenski snimak L-S kičme
- CT (skener)
- MR (magnetna rezonanca)
Terapiju najpre treba usmeriti na smanjenje i eliminaciju bolova, korišćenjem analgetika i miorelaksanasa (lekovi za opuštanje mišića).
Takođe, korišćenje toplih kupki je od velikog značaja, kao i fizikalna terapija.
Postoji više vrsta fizikalne terapije, čija primena zavisi od anamneze, dijagnostike, kliničkog i funkcionalnog pregleda.
Važno je napomenuti da je fizikalna terapija individualna za svakog pacijenta.
U fizikalnoj terapiji primenjuju se razne vrste zračenja, magnetne terapije, ultrazvuk, laser, struje različite frekvencije i elektroforeza leka na bolno mesto.
Jednako značajna je kinezi terapija - masaža i akupunktura bolnih tačaka i mišića koji su u spazmu (grču).
Medicinske vežbe su takođe poželjne, ali sa njima treba početi kada se otkloni bol.
Cilj lečenja povreda L-S kičme je da jaka muskulatura preuzme deo tereta ovog dela kičme, jer ne postoje aktivnosti u svakodnevnom životu kao ni sportske aktivnosti koje jačaju mišiće ove regije.
Autor: dr Marija Vuletić Nikolić,
opšta medicina
